ئارتوور شـوپـێـنـهاوێـر

فەیلەسوفی ناوداری ئەڵمانی  و یەکێک لە ڕۆشنبیرترین و مەزنترین فەیلەسوفی ئەوروپایی و خاوەن بڕشت لە ( مێژوو ، ئەخلاق ، هونەر و مێژووی هاوچەرخ ، دەروونناسی )
لە نێوان ساڵانی ( ١٧٨٨ - ١٨٦٠ ) ژیاوە ...

هه‌ندێک له‌ ووته‌ جـوانه‌کانی :

* ئه‌گه‌ر به‌ قازانج و ته‌کبیری خه‌ڵک ژیانی هاوسـه‌ریه‌تی پێک بێنین وەک ئه‌وە وایه‌ له‌ دۆزەخدا بژین.

* مرۆڤی ته‌واو ئه‌و که‌سه‌یه‌ ژیانی خۆی به‌ دەستی خۆی دروست بکات.

* هه‌رکه‌سێک ڕۆحێکی شادیی هه‌بێت هه‌ردەم که‌رەسته‌یه‌کی باش بۆ شادی و پێکه‌نین دەدۆزێته‌وە.

* نهێنیه‌کانی مرۆڤ له‌ زیندانیه‌ک دەچن هه‌ر که‌ڕزگاریان بوو دژوارە بکرێت به‌ سه‌ریاندا زاڵ بین. 
                                                                                                                    
* هاتنی هه‌ر شه‌وێک واتا ڕۆژێکمان له‌ دەستدا.

* بۆ ئه‌و که‌سه‌ی له‌ ڕووی ڕۆحی و دەروونی یه‌وە ئازار دەچێژێت ئازاری جه‌سته‌یی بێ چه‌مک و بێ مانایه‌ .

* ڕووداوە خۆشه‌کانی ژیان له‌ دارستانێکی سه‌وز و دڵفڕێن دەچن ، کاتێک له‌ دوورەوە سه‌یریان دەکه‌ین زۆر جوانن هه‌ر که‌ نزیک بوینه‌وە جوانیه‌که‌یشیان نامێنێت له‌و کاته‌دا ئێمه‌ ناتوانین تێبگه‌ین که‌ جوانیه‌که‌ی بۆ کوێ ڕۆشتووە ته‌نیا چه‌ند درەختێک دەبینین و هیچیتر .